جمع بندي

سكونت در شهر ايوان از قدمت زيادي برخوردار است. بر اساس اسناد تاريخي ، شهرستان ايوان قبل از اسلام تحت عنوان اريومان يا ماسبندان شهرت داشته و آثار تاريخي فراواني داشته است كه همگي گوياي قدمت آن مي باشد. از نظر زباني مردم شهرستان ايوان كه در مجاورت استان كرمانشاه واقع شده داراي لهجه كلهري يا گوراني هستند كه در استان كرمانشاه رايج مي باشد. ضمن اينكه اكثريت مردم اين شهرستان با زبان فارسي آشنايي كامل دارند و مي توانند به زبان فارسي صحبت كنند ليكن گروه قومي فارسي زبان در سطح شهرستان وجود ندارد.                                                    

از نظر جمعيت شهرستان ايوان داراي 47958نفرو 10065خانوار مي باشد كه از اين تعداد 30809نفر ساكن شهر و 17149نفر ساكن روستا هستند. همچنين بعد خانوار شهرستان 76/4نفر مي باشد و تراكم خالص جمعيتي آن 6/214نفر در هكتار مي باشدنسبت جنسي برابر با 102نفر به عبارتي در مقابل هر 100زن 102نفر مرد وجود داشته است.و نسبت سني جمعيت از 0تا 65سال و بيشتر آن در نقاط شهري30809 و در نقاط روستايي 18591نفر مي باشدو بيشترين گروه سني بين64-15سال قرار دارد.                                                                                                                   

بررسي آمارها نشان مي دهد كه در سال 1375درصد باسوادي در گروه سني 6تا10ساله 63/96درصد بوده اين در حال است كه در سال 1385 اين نسبت 4/96درصد بوده است 23/0درصد كاهش يافته است كه نشاندهنده كاهش زادوولد بوده است.                                                                 

با توجه به تفاوت رشد مطلق جمعيت شهرستان ايوان با رشد طبيعي آن مي توان گفت در مجموع مهاجرت به اين شهرستان وجود داشته باشد، چنانكه مطالعه روند گذشته آن تا سال 1370مؤيد اين امراست ولي از سال 1370به بعد اندكي مهاجر فرستي نشان مي دهد كه بنظر مي رسد ناشي از خروج جنگزدگان باشد به همين علت در پيش بيني جمعيت آينده شهرستان در يك حالت موازنه مهاجرتي فرض شده است(طرح جامع شهرستان،1376: 65).                                              

در آبان ماه1385، جمعيت فعال (افراد شاغل و بيكار) 74/37 درصد از جمعيت 10ساله و بيشتر شهرستان را تشكيل مي داده انداين نسبت براي مردان وزنان به ترتيب 64/61 و 59/13درصد بوده است. نرخ فعاليت جمعيت 10ساله و بيش تر در نقاط شهري ، 33/38 درصد و در نقاط روستايي 71/36درصد بوده است .                                                                                         

در بحث گروههاي عمده فعاليت شاهدكاهش اشتغال در بخش كشاورزي و افزايش مشاغل صنعتي و خدماتي رادر شهرستان هستيم. از آنجايي كه حدودنيمي از جمعيت شهرستان در نقاط روستايي زندگي مي كنند وكشاورزي محوري ترين واساسيترين فعاليت آنان تلقي مي شود كاهش اشتغال در بخش كشاورزي شهرستان جاي تامل بسياري دارد.بيانگر گرايشات زياد جامعه روستايي به سمت مشاغل درآمدزا و زود بازده مي باشد .يا اينكه اساساً بخش كشاورزي از كشش لازم براي اشتغال زايي برخوردار نيست . در هر حال كاهش مشاغل توليدي در جامعه روستايي بيانگر علائم خوبي در اقتصاد آنان نمي باشد.بنابراين مي بايستي دولت با سياستهاي تضمين قيمت محصولات كشاورزي، حمايتهاي مالي كشاورزان درجهت تقويت توان مالي آنان درتهيه ادوات ونهاده ها (كود، سم و..) و سياستهاي تشويقي از سهم از كاهش سهم اشتغال در اين بخش جلوگيري كند

3-3-6-وضع فعاليت

بر اساس سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1375جمعيت فعال(افراد شاغل و بيكار) 86/25درصد از جمعيت 10ساله و بيشتر شهرستان را تشكيل مي داده اند اين نسبت براي مردان و زنان به ترتيب 67/46، 02/5درصد بوده است. . نرخ فعاليت جمعيت 10ساله و بيش تر در نقاط شهري 22/30، و در نقاط روستايي 42/20درصد بوده است اين در حالي است كه در آبان ماه 1385، جمعيت فعال (افراد شاغل و بيكار) 74/37 درصد از جمعيت 10ساله و بيشتر شهرستان را تشكيل   مي داده انداين نسبت براي مردان وزنان به ترتيب 64/61 و 59/13درصد بوده است. نرخ فعاليت جمعيت 10ساله و بيش تر در نقاط شهري  33/38 درصد و در نقاط روستايي 71/36درصد بوده است.كه با مقايسه دوره آماري 85-1375 متوجه مي شويم كه جمعيت فعال و نرخ فعاليت در سال 1385نسبت به سال 1375افزايش داشته است(جهت اطلاع بيشتر به جدول 3-14  مراجعه نمائيد).                                                                                                

جدول3-14-توزيع نسبي جمعيت 10ساله و بيشتربرحسب وضع فعاليت ،به تفكيك جنس و وضع سكونت طي دوره  آماري 85-1375

3-3-4-وضع سواد

ميزان سواد يا با سواد يكي از شاخصهاي مهم اجتماعي است كه بر پديده هاي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي اثر مي گذاردو متقابلاً از پديده هاي مزبور تأثير مي پذيرد.توفيق هر برنامه توسعه ، بستگي به سطح و ميزان جمعيتي دارد كه مورد برنامه ريزي قرار مي گيرد.                                             

بررسي آمارها نشان مي دهدكه در سال1375 درصد باسوادي در گروه سني 6تا10ساله 63/96 درصد، در گروه سني 65و بيشتر93/7درصد بوده است.درصد باسوادي در كل شهرستان 52/76درصد، كه اين نسبت در نقاط شهري 64/82  و در نقاط روستايي 24/71درصد بوده است و براي مردان وزنان در نقاط شهري به ترتيب 2/86 و 06/79 درصد و در نقاط روستايي 51/76 و89/65درصد بوده است.در حالي كه در آبان ماه 1385،از كل جمعيت 6ساله و بيشتر شهرستان، 9/80درصد باسواد بوده اند. نسبت باسوادي در گروه سني 6تا10ساله 4/96درصد، در گروه سني 15ساله و بيش تر 6/77 درصد و در گروه سني 65ساله و بيش تر 5/11درصد بوده است.  در كل شهرستان، نسبت باسوادي در بين مردان 4/85درصد و در بين زنان 3/76درصد بوده است. اين نسبت در نقاط شهري براي مردان و زنان به ترتيب 0/88 و 8/79 درصد و در نقاط روستايي 1/81 و 0/70درصد بوده است. (جدول 3-12)    

3-3-3-2-ساخت سني جمعيت

مطالعه ساختمان سني جمعيت عمدتاً به منظور برنامه ريزي نيروي انساني در زمينه هاي اجتماعي، اقتصادي ،فرهنگي و امثال آن صورت مي گيرد و از اين رهگذر جواني و سالخوردگي جمعيت نيز سنجيده مي شود.                                                                                                    

 همانطور كه در جدول (3-11)و نمودار(3-5-)مشاهده مي شود توزيع جمعيت بين گروههاي عمده سني ساكن در نقاط شهري و روستايي در دوره هاي آماري مذكور آورده شده است. از مجموع جمعيت منطقه درنقاط شهري  سال 1375، 44درصد جمعيت 14-0ساله، 52درصدرا 64-15و 4درصد را 65سال و بالاتر و در نقاط روستايي،44درصد متعلق به گروه سني 14-0،51درصد متعلق به گروه سني 64-15و 5درصد متعلق به گروه سني 65سال و بالاتر مي باشد. اين ارقام در سرشماري سال85،در نقاط شهري، 24درصد براي 14-0سال، 71 درصدبراي 64-15و 5درصد براي 65سال و بالاترو در نقاط روستايي19درصد14-0،  67درصد65-14،و 14درصد براي گروه سني 65سال و بالاتر اختصاص يافته است. كه متوجه مي شويم كه جمعيت گروه سني 14-0در سال 1385در نقاط شهري 20درصد كاهش يافته و در گروه سني 64-15، 19 درصد افزايش داشته و 1درصد در گروه سني 65سال و بالاتر افزايش داشته است. در نقاط روستايي در گروه سني اول كاهش داشته است و در در دو گروه سني ديگر افزايش داشته است. مقايسه روندتغييرات نشان مي دهدبخش اعظم تغييرات مربوط به كاهش گروه سني14-0سال مي باشد . به نحوي كه طي يك دهه20  درصد افت داشته است ودقيقا به همين نسبت به سهم گروه 15سال به بالاضافه شده است . بنابراين به نظر     مي رسد عاملي كه در اين امر تاثير داشته است طي دوره نرخ زادوولدبه شدت كاهش يافته است.                                                                           

3-3-2-تعداد جمعيت و خانوار

نظر به اينكه عامل اصلي براي برنامه ريزي اجتماعي و اقتصادي مؤلفه هاي جمعيتي است لذا بررسي ابعاد كمي و كيفي آن حائز اهميت خاصي است. بر اساس آخرين سرشماري در سال 1385، جمعيت شهرستان ايوان 10065خانوار و 47958نفر مي باشد كه از اين تعداد 30809(24/64درصد) نفر ساكن شهر و 17149(76/35درصد) نفر در نقاط روستايي سكونت دارند. همچنين بعد خانوار شهرستان 76/4نفر مي باشد. اين مقدار در شهر65/4نفر و در روستاها99/4نفر مي باشد. تراكم خالص جمعيتي آن 6/214 نفر در هكتار مي باشد.                                                                                

در ادامه روند تغييرات جمعيت در دوره آماري سالهاي 1345تا1375بررسي و تشريح                 مي شود.همانگونه كه در جدول(3-8)مشاهده مي شود متوسط رشد سالانه جمعيت آن طي دوره 30ساله 75-1345حدود 5/4درصد است كه با توجه به متوسط رشد طبيعي آن حدود 3تا5/3درصد(متوسط رشد مذكور)مي توان آن راشهرستاني مهاجرپذير بحساب آورد. در سال 1375حدود 3/51درصد از جمعيت اين شهرستان در نقاط شهري آن زندگي مي كردند كه نسبت به ميزان شهرنشيني در كل كشور (3/61) درصد شهرنشيني كمتر را نشان مي دهد. متوسط رشد سالانه جمعيت شهري آن طي دوره 30ساله مورد بحث حدود 0/15درصدبوده است كه در مقايسه متوسط با رشد جمعيت شهري كشور در همين دوره(5/4) مي توان گفت شدت مهاجرپذيري نقاط شهري اين شهرستان به مراتب بيشتر از متوسط شهري در سطح ملي است. رشد جمعيت شهري اين شهرستان در دهه 65-1355به نحو قابل توجهي نيز بالاست.(نزديك به 8/2برابر شهري كشور)اين تفاوت     مي تواند تا حدودي ناشي از موقعيت خاص اين شهرستان از نظر وضعيت جنگي حاكم به استان ايلام طي اين سالها بعنوان شهرستاني دور از منطقه جنگي باشد. ضمن آنكه شدت مهاجر فرستي از مناطق روستايي شهرستان ايوان به شهري آن طي دوره مذكور بيش از متوسط كشور است. .اين در حالي است كه متوسط رشد جمعيت  طي سالهاي 85-1375 ،5/0درصد بوده، كه اين نسبت  در شهر8/2و در روستا 3/2درصدبوده است.